BĄDŹ ŚWIADOMYM KONSUMENTEM - CZYTAJ ETYKIETY!

Sześć lat temu zaczeła się moja przygoda z nauką o żywieniu człowieka i konsumpcji. Od tamtej pory bacznie śledzę etykiety produktów, aby wybrać dla siebie i swojej rodziny to co najlepsze. Początki nie były łatwe, mój mąż zarzucał mi, że ludzie w sklepie dziwnie się na nas patrzą :D Dziś sam zanim zdecyduje się na jakiś produkt ukradkiem zerka na etytkietę :D Rynek produktów żywnościowych jest bardzo szeroki, a my jako konsumenci mamy prawo wyboru. Dlatego czytajmy etykiety produktów, analizujmy ich skład, zawartość soku malinowego w soku malinowym czy truskawek w jogurcie truskawkowym. Wnioski będą zaskakujące! Podczas jednych z zajęć edukacyjnych z młodzieżą usłyszałam, że czytanie etykiety to "obciach", czy oby na pewno? Czy nie większym obciachem (o ile obciach można klasyfikować w kategorii wielkości) jest żyć w nieświadomości, wybierając te produkty, które akurat widzieliśmy w telewizji? No właśnie, nie dajmy się tak łatwo manipulować, sprawdzajmy wiarygodność reklamy. Reklama jest dźwignią handlu, jej rolą jest zachęcić a nawet zmusić konsumenta do zakupu. Reklamodawcy są podstępni :) Przytoczę tu moją ulubioną reklamę --> sielanka rodzinna, mama obiera ziemniaki i marchewkę do pysznej i pożywnej zupy, zupy w proszku, w rodzinnym opakowaniu, takiej domowej. Rozumiecie? Wystarczy zerknąć na skład proszku, aby zrozumieć, że nie ma mowy o tradycji, domowym gotowaniu i pożywnym posiłku :D
Robiąc zakupy zauważyłam, że 80% konsumentów ( to wynik mojej subiektywnej oceny) wogóle nie zwraca uwagi na etykietę produktu, wzrokiem poszukuje produktu na półce i wrzuca go do koszyka. Zachęcam do sprawdzania chociażby daty przydatności do spożycia. Pracownicy sklepów mają za zadanie rozmieścić towar na półce w myśl zasady FIFO - czyli first in first of. Dla nas konsumenta oznacza to, że produkt znajdujący się na wyciągnięcie ręki będzie miał krótszy termin przydatności niż produkty ustawione za nim. Dlatego warto sobie zadać pytanie, czy mam zamiar zjeść produkt od razu, czy może jednak warto poszukać produktu z dłuższym terminem przydatności. Taki sposób myślenia w pewnym sensie ochroni nas przed marnowaniem żywności lub zjedzeniem produktu przeterminowanego.
Ale wracając do etykiet, poniżej postaram się wam objaśnić jak interpretować poszczególne elementy i terminy na niej zawarte.
Drodzy czytelnicy, to jest etykieta stworzona na potrzeby dzisiejszego posta. Etykieto przedstawiam Ci moich czytelników :D Skoro już zapoznanie mamy za sobą, przejdźmy do konkretów :)

PODSTAWOWE ŹRÓDŁO WIEDZY O PRODUKCIE - ETYKIETA

Zgodnie z polskim prawem żywnościowym etykieta produktów spożywczych powinna być sformułowana w języku polskim, tekst powinien być czytelny, zrozumiały i widoczny oraz zawierać takie informacje, jak:

• nazwa produktu
• dane identyfikujące producenta lub importera oraz jego adres, 
• skład/składniki - obowiązkowo powinna być podana informacja o obecności składników alergennych takich jak mleko z laktozą, jaja, seler, łubin soja, orzechy, sezam, gluten, gorczyca.
• data minimalnej trwałości lub termin przydatności do spożycia.
• warunki przechowywania produktu – warunki gwarantujące zachowanie smaku, wyglądu, wartości odżywczych i właściwości zdrowotnych. Należy pamiętać, że produkt spożywczy powinien być przechowywany zgodnie z zaleceniem producenta, umieszczonym na etykiecie np.: „przechowywać w temperaturze...”, „po otwarciu przechowywać w lodówce”,„przechowywać w suchym, chłodnym miejscu, z dala od światła”,  „chronić przed wilgocią”.

• kod kreskowy, 
• partia produkcyjna - oznacza określoną ilość wyprodukowanego produktu, przetworzonego lub zapakowanego praktycznie w takich samych warunkach; Numer partii produkcyjnej może być poprzedzony literą L.
• masa netto lub liczba sztuk – informuje o masie produktu bez opakowania, zawartość netto podaje się w jednostkach: masy - w przypadku środków spożywczych w stanie stałym, objętości - w przypadku środków spożywczych w postaci płynnej, 
• sposób przygotowania  – informacja w formie opisowej lub obrazkowej na temat postępowania z produktem spożywczym, 
• informacja o wartości odżywczej - przedstawia wartość energetyczną produktu spożywczego oraz zawartość składników odżywczych (np. węglowodanów, białka, tłuszczu, błonnika, sódu, witaminy i składników mineralnych).

Na etykiecie produktów spożywczych znajdziemy również oświadczenia żywieniowe i zdrowotne. Do oświadczeń żywieniowych zaliczamy m.in. następujące, które odnoszą się do wartości energetycznej produktu lub poszczególnych składników:

•  „źródło ...”,
•  „bez zawartości ...”, 
• „wysoka zawartość ...”, 
• „niska zawartość ...”, 
• „zmniejszona zawartość ...” 

Zabrania się umieszczania oświadczeń zdrowotnych sugerujących:  

• działanie przeciwchorobowe, 
• działanie lecznicze, 
• szybkość lub wielkości obniżenia masy ciała, 
• powołujących się na konkretnych lekarzy lub na ich aprobatę dla produktu, 
• że niespożycie produktu mogłoby mieć niekorzystny wpływ na zdrowie. 

TERMIN PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA A DATA MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI

TERMIN PRZYDATNOŚCI DO SPOŻYCIA - jest poprzedzony określeniem „należy spożyć do: dzień, miesiąc, rok". Jest to termin, po upływie którego, produkt traci przydatność do spożycia.

DATA MINIMALNEJ TRWAŁOŚCI - oznacza datę, do której prawidłowo przechowywany produkt spożywczy zachowuje prawidłowe właściwości.  Najczęściej przed datą znajduje się określenie:

• "najlepiej spożyć przed: dzień, miesiąc, rok" w odniesieniu do produktów spożywczych o trwałości do 3 miesięcy, 
• "najlepiej spożyć przed końcem: miesiąc, rok" dla produktów o trwałości od 3 do 18 miesięcy 
• "najlepiej spożyć przed końcem: rok" dla produktów, o trwałości przekraczającej 18 miesięcy. 

Po upływie terminu przydatności do spożycia lub daty minimalnej trwałości środki spożywcze nie mogą znajdować się w obrocie handlowym. Jeśli na opakowaniu produktu, który chcesz kupić nie zostały umieszczone te informacje zrezygnuj z zakupu, ponieważ nie masz pewności czy produkt jest bezpieczny dla zdrowia.

Na etykiecie mogą się znaleźć również następujące oświadczenia: 

• „pakowany w atmosferze ochronnej”, jeżeli przy pakowaniu produktu użyto gazu obojętnego, w celu przedłużenia okresu trwałości tego środka spożywczego, 
• „zawiera substancje słodzące” lub „zawiera cukier/cukry i substancje słodzące” – gdy wchodzą one w skład produktu,
• „zawiera źródło fenyloalaniny” – jeśli dodano aspartam lub jego sól, 
•  „spożycie w nadmiernych ilościach może mieć efekt przeczyszczający”, 
• „zawiera lukrecję – cierpiący na nadciśnienie powinni unikać nadmiernego spożycia”– gdy produkt zawiera kwas glicyryzynowy lub jego sól amonową, 
• „żywność genetycznie zmodyfikowana” – gdy artykuły spożywcze zawierają produkty modyfikacji genetycznej lub wyprodukowane są z roślin i zwierząt, które zostały wcześniej ulepszone technikami inżynierii genetycznej, 
• „żywność ekologiczna” – gdy żywność jest produkowana metodami rolnictwa ekologicznego z dbałością o wyeliminowanie używania nawozów sztucznych i pestycydów, 
• „żywność napromieniona” – poddana działaniu promieniowania jonizującego,

Jak widzicie, etykieta może nam dużo powiedzieć o produkcie. Dlatego zachęcam : BĄDŹ ŚWIADOMYM KONSUMENTEM, wczytuj się w etykiety, porównuj składy, terminy przydatności, sposób przechowywania i wybierz dla siebie to co najlepsze. Niech to będzie twoja  świadoma decyzja, nie wynik przypadku czy wpływ reklam. Udowodnijmy, że Homo Sapiens to człowiek rozumny :)