MAKROSKŁADNIKI DIETY W NIEDOCZYNNOŚCI TARCZYCY

Rozpoczynam obiecany cykl postów dotyczących dietoterapii w chorobach tarczycy. Problem ten dotyczy 22% społeczeństwa, zdecydowanie częściej chorują kobiety. Odnoszę wrażenie, że jest to kolejna epidemia naszych czasów. Ja od 7 lat choruję na chorobę Hashimoto dlatego wciąż szukam informacji, jak łagodzić jej objawy :) Dzisiejszy post poświęcę niedoczynności tarczycy, w następnych notatkach postaram się omówić kolejno zalecenia żywieniowe w nadczynności tarczycy, chorobie Hashimoto, chorobie Graves, nowotworze tarczycy. Zatem zapraszam do lektury!

źródło: www.polityka.pl

TYTUŁEM WSTĘPU

Niedoczynność tarczycy inaczej hipotyreoza, choroba wywyołana niewsytarczającą ilością hormonów tarczycy w ustroju, co powoduje spowolnienie procesów metabolicznych. Do czynników mogących wywoływać niedoczynność tarczycy zalicza się:

• niedobór jodu,
• chorobę Hashimoto,
• skutki terapii nadczynności tarczycy.

Głównymi objawami tego schorzenia są:

• brak apetytu,
• zwiększona masa ciała,
• ciągłe zmęczenie,
• problemy z pamięcią i koncentracją,
• depresja,
• wypadanie włosów,
• zwiększona wrażliwość na chłód,
• obrzęki podskórne, spowodowane zatrzymaniem wody w organizmie przez glikozaminoglikany,
• zaparcia

Należy podkreślić, że stosowanie diety w leczeniu chorób tarczycy ma działanie wspomagające, podstawą powinno być leczenie farmakologiczne.

MAKROSKŁADNIKI DIETY W NIEDOCZYNNOŚCI TARCZYCY

BIAŁKO

Zawartość białka w diecie osób chorych na niedoczynność traczycy powinna być taka sama jak dla osób zdrowych (15-20% dziennego zapotrzebowania energetycznego). Należy zwrócić uwagę na jakość spożywanych białek. Szczególnie ważna jest zawartość w diecie białek pełnowartościowych, które ze względu na swoją złożoność przyspieszają tempo metabolizmu spowolnione przez chorobę. Tyrozyna- aminokwas endogenny niezbędny do syntezy hormonów T3 i T4, powinna być dostraczana również z pożywieniem, aby nie dopuścić do pogłębienia i tak niskiego poziomu tych hormonów. Aminokwas ten występuje w niewielkich ilościach w większości produktów spożywczych, najwięcej tyrozyny znajdziecie w mięsie, jajach, mleku, roślinach strączkowych. Produkty bogate w tyrozynę najlepiej spożywać z produktami bogatymi w witaminę C, kwas foliowy i niacynę, ponieważ biorą one udział w przemianach tego aminokwasu w organizmie człowieka.  Realizowanie dziennego zapotrzebowania na białko u osób z niedoczynnością tarczycy zapobiega również wypadaniu włosów, dzięki zawartości cysteiny i metioniny - składników keratyny głównego budulca włosa.

TŁUSZCZE

Należy ograniczyć spożycie tłuszczy, jednocześnie zmniejszając spożycie kwasów tłuszczowych nasyconych na korzyść wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, w szczególności kwasów omega 3 (kwas eikozapentaenowy, dokozaheksaenowy, alfa linolenowy). Wielonienasycone kwasy tłuszczowe ułatwiają oddziaływanie hormonów tarczycy na komórki, ponieważ nadają odpowiednią płynność i integralność błonie komórkowej. Natomiast kwasy omega-3 spożywane codziennie rano pobudzą przemianę T4 do aktywnego hormonu T3, zwiększając tempo metabolizmu w organizmie. Dodatkowo łagodzą objawy kliniczne towarzyszące niedoczynności tarczycy: poprawiają pamięć i koncentrację, wspomagają leczenie depresji, usprawniają metabolizm cholesterolu.

Źródło wielonienasyconych kwasów tłuszczowych - oliwa z oliwek, olej rzepakowy tłoczony na zimno, olej słonecznikowy, olej z pestek winogron, ziarna sezamu, dyni, słonecznika, orzechy, ryby morskie (np. węgorz, łosoś, dorsz).

WĘGLOWODANY

Węglowodany proste należy zastąpić węglowodanami złożonymi, co spowoduje stopniowe uwalnianie glukozy. Produkty będące źródłem węglowodanów powinny zwierać również błonnik i skrobie, gdyż insulinooporność w przypadku niedoczynności tarczycy, może być wynikiem zmniejszonego wychwytu glukozy oraz zwięszeniem jej utleniania z powodu zaburzenia metabolizmu tłuszczy. 

Źródło węglowodanów złożonych- mąka ryżowa, pszenna typu 500, żytnia typu 2000, kasza gryczana, jaglana, ryż biały, ryż brązowy, makarony, pieczywo, warzywa strączkowe, szparagi, nasiona lnu, słonecznika, sezamu.

BŁONNIK POKARMOWY

Odpowiednia podaż błonika pokarmowego (20-40g/doba) w diecie wraz z odpowiednią podażą płynów (co najmniej 1,5-2 litrów dziennie) poprawia motorykę przewodu pokarmowego, skraca czas pasażu jelitowego, przeciwdziała zaparciom, które często towarzyszą niedoczynności tarczycy. Dodatkwo błonnik pokarmowy obniża stężenie cholesterolu ogółem oraz frakcji LDL, które są typowo podwyższone w niedoczynności tarczycy. 

Źródło błonnika- grube kasze, otręby pszenne, płatki zbożowe, mąki niskiegoprzemiału i ich przetwory, nasiona roślin strączkowych, warzywa korzeniowe, owoce suszone, owoce drobnopestkowe np. maliny.

BŁONNIK POKARMOWY A PRZYJMOWANE LEKI

Należy pamiętać, że błonnik pokarmowy może zmniejszać skutecznść i wchłanianie niektórych leków stosowanych w terapii niedoczynności  tarczycy, dlatego należy zachować odstęp czasowy między przyjęciem lekarstw a posiłkiem wysokobłonnikowym. Z uwagi na to, że większość leków stosowanych w niedoczynności tarczycy należy przyjmować na czczo, śniadanie powinno być pozbawione dobrych źródeł włókna pokarmowego.

Bibliografia:

• Ponichtera A., Borowiak E , (2008) Choroby tarczycy jako poważny problem medyczny w Polsce, Problemy pielęgniarstwa tom.16
• Łącka K., Czyżyk A, (2008) Leczenie nadczynności tarczycy, Farmacja współczesna, 1-69-78
• Materiały szkoleniowe