Wystarczy obejrzeć się dookoła, aby zrozumieć, że problem nadmiernej masy ciała w populacji dzieci i młodzieży jest znaczący. Między bajki można włożyć przeświadczenie naszych babć, że dziecko puszyste to dziecko zdrowe. Otyłość to choroba, której często towarzyszą inne bardzo poważne schorzenia, których konsekwencje będą odczuwalne również w dorosłym życiu. Kochasz swoje dziecko? Uchroń je przed tą epidemią. Jeśli zaś twoje dziecko wedle siatek centylowych ma nadmierną masę ciała pomóż mu pozbyć się zbędnych kilogramów i naucz jak prawidłowo się odżywiać.
Podstawowym działaniem mającym na celu zmniejszenie stopnia zachorowalności i umieralności z powodu nadmiernej masy ciała i jej powikłań jest zapobieganie nadwadze i otyłości.
Leczeniem otyłości, według specjalistów, powinny być objęte dzieci ze zdiagnozowaną otyłością (powyżej 95 percentyla na podstawie siatek centylowych BMI). W przypadku dzieci nie stosuje się leczenia farmakologicznego, ze względu na brak badań potwierdzających bezpieczeństwo i skuteczność środków farmakologicznych dla organizmu dziecka. Aby terapia była skuteczna w skład zespołu zajmującego się otyłym pacjentem powinien wchodzić dietetyk, lekarz pediatra, endokrynolog, psycholog oraz rehabilitant.
Wprowadzenie diety redukującej powinno być łagodne, ciągłe oraz podzielone na etapy, aby organizm mógł się dostosować do zmiany sposobu żywienia. Należy jednak pamiętać, że u dzieci do 7 roku życia nie należy stosować restrykcyjnych ograniczeń kalorycznych, ponieważ dieta musi zapewnić składniki odżywcze na odpowiednim poziomie niezbędne do wzrostu i rozwoju. W tym przypadku zwiększamy aktywność fizyczną dziecka oraz zmieniamy nieprawidłowe nawyki żywieniowe, eliminujemy z diety słodycze, słone przekąski czyli wszystkie "puste kalorie". Dbamy o regularność posiłków naszych dzieci oraz odpowiednią podaż warzyw i owoców (5 porcji dziennie).
Zalecenia żywieniowe dla pacjentów otyłych powinny określać przede wszystkim modyfikację nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Należy wzbogacić codzienną dietę w warzywa i owoce, ryby oraz produkty zbożowe z pełnego przemiału oraz ograniczać podaż nasyconych tłuszczów zwierzęcych. Podstawą modyfikacji nieprawidłowych nawyków żywieniowych powinna być eliminacja wysokoenergetycznych napojów słodzonych, słodyczy, niezdrowych przekąsek typu chipsy oraz żywności typu fast-food.Do najważniejszych zasad sposobu żywienia dzieci i młodzieży mających na celu zachowania prawidłowej masy ciała należy regularność spożywania posiłków oraz prawidłowy sposób ich konsumowania. Należy spożywać 4-5 posiłków w ciągu dnia z zachowaniem przerw nie dłuższych niż 4 godziny. Posiłki powinny być spożywane powoli, każdy kęs powinien być dokładnie przeżuwany co zapobiega zjadaniu nadmiernej ilości żywności. Dużą rolę odgrywa wspólne spożywanie posiłków, co pomaga kształtować prawidłowe zachowania żywieniowe dzieci a dodatkowo buduje pozytywną relację rodzic-dziecko.
Istotne znaczenie ma również obróbka kulinarna spożywanych pokarmów. Do najkorzystniejszych metod przyrządzania potraw zalicza się gotowanie, gotowanie na parze, pieczenie lub ewentualnie grillowanie. Natomiast niewskazaną techniką jest smażenie, używanie śmietany, zasmażek oraz tłuszczu. Istotą prawidłowego sposobu żywienia jest odpowiedni dobór produktów spożywczych. Należy wybierać gruboziarniste produkty zbożowe, które są źródłem błonnika, magnezu oraz witamin z grupy B.
Zalecenia żywieniowe dla pacjentów otyłych powinny określać przede wszystkim modyfikację nieprawidłowych nawyków żywieniowych. Należy wzbogacić codzienną dietę w warzywa i owoce, ryby oraz produkty zbożowe z pełnego przemiału oraz ograniczać podaż nasyconych tłuszczów zwierzęcych. Podstawą modyfikacji nieprawidłowych nawyków żywieniowych powinna być eliminacja wysokoenergetycznych napojów słodzonych, słodyczy, niezdrowych przekąsek typu chipsy oraz żywności typu fast-food.Do najważniejszych zasad sposobu żywienia dzieci i młodzieży mających na celu zachowania prawidłowej masy ciała należy regularność spożywania posiłków oraz prawidłowy sposób ich konsumowania. Należy spożywać 4-5 posiłków w ciągu dnia z zachowaniem przerw nie dłuższych niż 4 godziny. Posiłki powinny być spożywane powoli, każdy kęs powinien być dokładnie przeżuwany co zapobiega zjadaniu nadmiernej ilości żywności. Dużą rolę odgrywa wspólne spożywanie posiłków, co pomaga kształtować prawidłowe zachowania żywieniowe dzieci a dodatkowo buduje pozytywną relację rodzic-dziecko.
Istotne znaczenie ma również obróbka kulinarna spożywanych pokarmów. Do najkorzystniejszych metod przyrządzania potraw zalicza się gotowanie, gotowanie na parze, pieczenie lub ewentualnie grillowanie. Natomiast niewskazaną techniką jest smażenie, używanie śmietany, zasmażek oraz tłuszczu. Istotą prawidłowego sposobu żywienia jest odpowiedni dobór produktów spożywczych. Należy wybierać gruboziarniste produkty zbożowe, które są źródłem błonnika, magnezu oraz witamin z grupy B.
 |
| www.aktywniepozdrowie.pl |
Produkty mięsne oraz nabiałowe powinny mieć obniżoną zawartość tłuszczu, co wpływa na obniżenie kaloryczności posiłku. Ważna jest odpowiednia oraz regularna podaż owoców oraz warzyw jako źródła witamin, składników mineralnych, w tym również antyoksydantów, które zapobiegają stresowi oksydacyjnemu oraz błonnika pokarmowego. Powinno się spożywać 5 porcji owoców i warzyw dziennie, z przewagą spożycia warzyw. W codziennej diecie dzieci i młodzieży powinny być również uwzględniane produkty mleczne oraz mleko. Dodatkowo należy zapewnić odpowiednią podaż płynów, powinna ona wynosić ok. 2 litrów, z czego ½ powinna stanowić woda źródlana (niskozmineralizowana). Należy zadbać o to, aby źródłem płynów nie były wysoko słodzone napoje gazowane, tylko woda oraz pełnowartościowe (niesłodzone) soki owocowe.
Podstawą utrzymania prawidłowej masy ciała a zarazem zapobiegania nadwadze i otyłości, obok prawidłowego żywienia jest aktywność fizyczna. Siedzący tryb życia związany z małą aktywnością fizyczną dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych. Badania naukowe udowadniają pozytywny wpływ zwiększenia aktywności fizycznej na kondycję fizyczną oraz psychiczną, jak również pokazują wpływ na obniżenie wskaźnika umieralności ogółem. W populacji dzieci i młodzieży główną przyczyną obniżenia aktywności fizycznej jest siedzący tryb życia, wynikający ze wzrostu poziomu czasu poświęconego na oglądanie telewizji oraz zabawę przed komputerem. Zwiększona aktywność fizyczna ma korzystny wpływ na organizm człowieka poprzez zwiększenie wydatku energetycznego, co wiąże się z redukcją masy ciała. Obserwuje się obniżenie tłuszczowej masy ciała oraz wzrost mięśniowej masy ciała. Aktywność fizyczna hamuje obniżenie spoczynkowego wydatku energetycznego spowodowanego nieprawidłową dietą. Dodatkowo wzmożony wysiłek fizyczny poprawia profil lipidowy oraz gospodarkę węglowodanową, poprzez obniżenie wysokiego stężenia insuliny oraz zwiększenie tolerancji glukozy. Należy również podkreślić działanie zmniejszające spoczynkowe oraz wysiłkowe wartości ciśnienia tętniczego krwi. Badania naukowe dowodzą, że aktywność fizyczna wpływa na poprawę ogólnego samopoczucia oraz zdrowia psychicznego, poprzez zapobieganie depresji oraz niwelowanie stanów lękowych. Dodatkowo wysiłek fizyczny pomaga w utrzymaniu diety. Aby aktywność fizyczna była efektywna należy podejmować ją regularnie, przez większość dni w tygodniu przez co najmniej 30 minut. W przypadku osób o bardzo niskiej aktywności fizycznej zmiany należy wprowadzać stopniowo, powoli zwiększając częstotliwość i czas trwania wysiłku. Ważnym elementem profilaktyki otyłości jest edukacja żywieniowa zarówno rodziców, ponieważ rodzina jest miejscem kształtowania prozdrowotnego stylu życia jak i dzieci. Badania naukowe dowodzą, że brak świadomości rodziców dotyczącej konsekwencji spożycia słodyczy oraz zapewnienie dziecku swobodnego dostępu do słodyczy i niezdrowych przekąsek istotnie podnosi ryzyko wystąpienia otyłości w okresie młodzieńczym. Poprzez edukację żywieniową można wpływać na wybór stylu życia przez społeczeństwo. W dużej mierze decyzja ta zależy od uwarunkowań zewnętrznych, które można kształtować w sposób umożliwiający wybór zachowań prawidłowych i prozdrowotnych, tak aby realizacja ich była wygodna, bezpieczna, dostępna oraz stosunkowo niedroga. Prewencja nadwagi i otyłości powinna być prowadzona stopniowo i wieloetapowo. Powinna uwzględniać rodzinę, szkołę, pracowników służby zdrowia, przedstawicieli mediów oraz rząd. Dodatkowo należy objąć działaniami również przedstawicieli przemysłu spożywczego, właścicieli i kadrę zarządzającą dużych koncernów produkujących, przetwarzających, transportujących żywność.
Podstawą utrzymania prawidłowej masy ciała a zarazem zapobiegania nadwadze i otyłości, obok prawidłowego żywienia jest aktywność fizyczna. Siedzący tryb życia związany z małą aktywnością fizyczną dwukrotnie zwiększa ryzyko wystąpienia chorób cywilizacyjnych. Badania naukowe udowadniają pozytywny wpływ zwiększenia aktywności fizycznej na kondycję fizyczną oraz psychiczną, jak również pokazują wpływ na obniżenie wskaźnika umieralności ogółem. W populacji dzieci i młodzieży główną przyczyną obniżenia aktywności fizycznej jest siedzący tryb życia, wynikający ze wzrostu poziomu czasu poświęconego na oglądanie telewizji oraz zabawę przed komputerem. Zwiększona aktywność fizyczna ma korzystny wpływ na organizm człowieka poprzez zwiększenie wydatku energetycznego, co wiąże się z redukcją masy ciała. Obserwuje się obniżenie tłuszczowej masy ciała oraz wzrost mięśniowej masy ciała. Aktywność fizyczna hamuje obniżenie spoczynkowego wydatku energetycznego spowodowanego nieprawidłową dietą. Dodatkowo wzmożony wysiłek fizyczny poprawia profil lipidowy oraz gospodarkę węglowodanową, poprzez obniżenie wysokiego stężenia insuliny oraz zwiększenie tolerancji glukozy. Należy również podkreślić działanie zmniejszające spoczynkowe oraz wysiłkowe wartości ciśnienia tętniczego krwi. Badania naukowe dowodzą, że aktywność fizyczna wpływa na poprawę ogólnego samopoczucia oraz zdrowia psychicznego, poprzez zapobieganie depresji oraz niwelowanie stanów lękowych. Dodatkowo wysiłek fizyczny pomaga w utrzymaniu diety. Aby aktywność fizyczna była efektywna należy podejmować ją regularnie, przez większość dni w tygodniu przez co najmniej 30 minut. W przypadku osób o bardzo niskiej aktywności fizycznej zmiany należy wprowadzać stopniowo, powoli zwiększając częstotliwość i czas trwania wysiłku. Ważnym elementem profilaktyki otyłości jest edukacja żywieniowa zarówno rodziców, ponieważ rodzina jest miejscem kształtowania prozdrowotnego stylu życia jak i dzieci. Badania naukowe dowodzą, że brak świadomości rodziców dotyczącej konsekwencji spożycia słodyczy oraz zapewnienie dziecku swobodnego dostępu do słodyczy i niezdrowych przekąsek istotnie podnosi ryzyko wystąpienia otyłości w okresie młodzieńczym. Poprzez edukację żywieniową można wpływać na wybór stylu życia przez społeczeństwo. W dużej mierze decyzja ta zależy od uwarunkowań zewnętrznych, które można kształtować w sposób umożliwiający wybór zachowań prawidłowych i prozdrowotnych, tak aby realizacja ich była wygodna, bezpieczna, dostępna oraz stosunkowo niedroga. Prewencja nadwagi i otyłości powinna być prowadzona stopniowo i wieloetapowo. Powinna uwzględniać rodzinę, szkołę, pracowników służby zdrowia, przedstawicieli mediów oraz rząd. Dodatkowo należy objąć działaniami również przedstawicieli przemysłu spożywczego, właścicieli i kadrę zarządzającą dużych koncernów produkujących, przetwarzających, transportujących żywność.
Autor: Kamila Myszkowska
Bibliografia
1.Sikorska-Wiśniewska G. (2007) Nadwaga i otyłość u dzieci i młodzieży. Żywność. Nauka. Technologia. Jakość, 6 (55), 71-80.
2.Szanecka E., Małecka-Tendera E. (2006) Zmiana nawyków żywieniowych a problem otyłości u dzieci. Endokrynologia, Otyłość, Zaburzenia Przemiany Materii 2(3), 102–107.
3.Jarosz M., Cybulska B., Szostak W.B., Kłosiewicz-Latoszek L., Respondek W., Charzewska J., Traczyk I., Dzieniszewski J., Rogalska-Niedźwiedź M. (2006) Metody profilaktyki otyłości i przewlekłych chorób niezakaźnych poprzez poprawę żywienia i zwiększenie aktywności fizycznej. Realizacja globalnej strategii WHO dotyczącej żywienia, aktywności fizycznej i zdrowia oraz zaleceń Rady Europy. Otyłość, żywienie, aktywność fizyczna, zdrowie Polaków. Diagnoza stanu odżywiania, aktywności fizycznej i żywieniowych czynników ryzyka otyłości oraz przewlekłych chorób niezakaźnych w Polsce (1960-2005) red. M. Jarosz, wyd. Instytut Żywności i Żywienia, Warszawa.4. Plewa M., Markiewicz A. (2006) Aktywność fizyczna w profilaktyce i leczeniu otyłości. Endokrynologia, Otyłość i Zaburzenia Przemiany Materii, 2(1), 30–37
Brak komentarzy:
Prześlij komentarz